آرتروز
آرتروز ,بیماری آرتروز,آرتروز در بارداری,علائم آرتروز,درمان آرتروز,درمان آرتروز با طب سوزنی,مواد غذایی مناسب برای درمان آرتروز,آرتروز را چگونه درمان کنیم,آرتروز در کودکان,آرتروز در بزرگسالان,آرتروز در نوزادان,آرتروز در بهار,آرتروز در تابستان,آرتروز در پاییز,آرتروز در زمستان,آشنایی با آرتروز,همه چیز در مورد آرتروز,آرتروز واگیردار است,آرتروز و درمان آن,ورزشهای مناسب برای درمان آرتروز
در این مطلب از سایت جسارت
می خواهیم در مورد انواع آرتروز و راه درمان آن صحبت کنیم.امیدواریم این
مطلب مورد توجه شما سروران گرامی قرار گیرد.آرتروز (به فرانسوی: Arthrose)
یا اُستئوآرتریت (به انگلیسی: Osteoarthritis) بیماری بسیار شایعی است که
در تمام مناطق جغرافیایی دیده میشود. به این بیماری، ورم مفاصل و
استخوان‌ها و آماس مفصلی‌استخوانی هم گفته میشود. آرتروز یک بیماری تخریبی
پیشرونده در غضروف مفاصل است ولی علی‌رغم نام‌گذاری آن، یک بیماری
التهابی نیست (بر خلاف روماتیسم
مفصلی) چون التهاب در این بیماری یک عارضه ثانویه می‌باشد. در آرتروز
تحلیل غضروف مفصلی و درگیری استخوان زیر غضروفی داریم که باعث التهاب
بافت‌های اطراف می‌گردد. این عارضه ممکن است هر یک از مفاصل را درگیر سازد
ولی شایع‌ترین مفاصل درگیر عبارتند از مفاصل دست ،پا، زانو، ران و ستون
فقرات. این بیماری بسیار شایع است و در ۲۵٪ ویزیت‌های پزشکان عمومی و ۸۰٪
رادیوگرافی افراد بالای ۶۵ سال دیده میشود (البته فقط 70٪ آنان علامت
دارند).
آشنایی با ساختمان مفصل
مفصل جایی است که دو استخوان در کنار هم قرار میگیرند. مفصل باعث میشود قسمت های مختلف بدن نسبت به هم حرکت کنند و حرکت استخوان ها در مفصل به علت کششی است که از طریق عضلات به آنها اعمال میشود. دو انتهای استخوان ها در جایی که با هم مفصل میشوند به وسیله پرده بافتی محکمی پوشیده شده که به آن کپسول مفصلی میگویند. در اطراف کپسول مفصلی نوارهای بافتی محکمی قرار دارند که به آنها لیگامان یا رباط میگویند و مسئول پایدار کردن مفصل هستند. غضروف یک بافت سخت ولی صاف و قابل انعطاف است که روی انتهاهای استخوان ها در محلی که در کنار هم قرار می گیرند را می پوشاند.مقدار کمی از یک مایع غلیظ و لزج بین دو سر استخوان ها و در درون مفصل قرار گرفته که سطح غضروف را لیز کرده و اصطکاک بین دو سطح مفصلی را کم میکند و به آن مایع سینوویال Synovial fluid یا مایع مفصلی میگویند. مایع سینوویال به توسط بافت سینوویال ساخته می شود. بافت سینوویال لایه ای از سلول هاست که سطح داخلی کپسول مفصل را فرش کرده است.
آشنایی با آرتروز
آرتروز به معنای ساییدگی مفصل و تخریب سطح مفصلی و بدنبال آن تغییر شکل، درد و محدودیت حرکت در مفصل است. آرتریت Arthritis به معنای التهاب مفصل است و استئوآرتریت Osteoarthritis شایع ترین نوع آرتریت است. در استئوآرتریت مشکل اصلی در غضروف مفصلی است و بعد از مدتی استخوان مفصل هم دچار آسیب میشود. آرتروز Arthrosis یک کلمه یونانی به معنای مفصل است ولی به معنای استئوآرتریت هم بکاربرده میشود. در فارسی بجای کلمات استئوآرتریت و آرتروز از کلمه “ساییدگی مفصل” هم استفاده میشود
علت آتروز یا ساییدگی مفصل
در طول روز و به علت فعالیت های بدنی مفاصل بدن بطور مرتب در معرض ضربه قرار دارند و این ضربات مرتبا آسیب هایی را به آنها بخصوص به غضروف مفصلی وارد می کنند. بدن این آسیب ها را تا جایی که می تواند ترمیم می کند. پس در طول زندگی مفاصل بدن دائما در یک فرآیند آسیب و ترمیم قرار دارند. گاهی اوقات شدت آسیب های وارده به مفصل بیش از قدرت ترمیم بدن است و یا به عللی قدرت ترمیم بدن کاهش یافته و نمی تواند آسیب های معمولی را مرتبا ترمیم کند. در این موارد غضروف مفصلی بتدریج خرابتر و خرابتر می شود و این شروع آرتروز است. در ابتدا سطح غضروف ریش ریش و لایه لایه می شود. با هر آسیبی مقداری از روی غضروف برداشته می شود تا اینکه بتدریج کلفتی غضروف کم می شود. کم شدن کلفتی غضروف که در رادیولوژی بصورت کاهش فاصله مفصلی دیده می شود از علائم اولیه شروع ساییدگی مفصل است.بعد از مدتی در اطراف استخوان دو طرف مفصل استخوان های اضافه ساخته می شود که به آنها استئوفیت Osteophytis می گویند. این استئوفیت ها هم در رادیوگرافی مفصل دیده می شوند. بافت سینوویال مفصل هم متورم می شود که به آن سینوویت Synovitis می گویند. بتدریج استخوان زیر غضروف سفت و محکم می شود که به آن عاجی شدن استخوان یا Eburnation می گویند. با پیشرفت آرتروز در استخوان زیر غضروف کیست های استخوانی ایجاد می شود.
نحوه به وجود امدن بیماری آرتروز
آرتروز بیماری مَفصلی است که ابتدا غضروف مفصل را درگیر می‌نماید. غضروف بافتی لغزنده است که انتهاهای استخوان‌ها را در یک مفصل می‌پوشاند. استخوان‌ها داشتن حرکتی آسان بر روی یکدیگر را مدیون غضروفهای سالم هستند. وظیفه دیگر غضروفها جذب تکانه‌ها در طی حرکات فیزیکی می‌باشد. در بیماری آرتروز غضروفها نازک شده و بتدریج در برخی نواحی از بین می‌رود که باعث میشود استخوان‌های زیر غضروفها به همدیگر ساییده شوند. نهایتاً درد، التهاب و کاهش حرکت در مفصل به وجود آید. به مرور زمان مفصل شکل طبیعی خودش را از دست می‌دهد و زوائدی استخوانی در لبه‌های آن ایجاد می‌گردد که خود باعث درد و ناراحتی بیشتر میشود. برعکس سایر التهاب‌های مفصلی مانند روماتیسم مفصلی، آرتروز تنها مفاصل را درگیر می‌نماید و به سایر اندام‌ها کاری ندارد. روماتیسم مفصلی افراد جوانتر را مبتلا میکند و ممکن است علاوه بر درگیری مفصل فرد احساس مریضی، خستگی یا تب نماید.
استئو آرتریت (آرتروز)
آرتروز شایع‌ترین نوع آرتریت است. این التهاب دردناک باعث تورم و اختلال حرکت مفاصل میشود و معمولا در ناحیه دست، زانو، لگن و ستون‌مهره‌ها بیشتر است. ٣ عامل اضافه‌وزن، سن و آسیب‌دیدگی مفاصل، مهمترین دلایل بروز آرتروز هستند. استفاده از دارو، ورزش و در موارد حاد، عمل جراحی توصیه میشود.
عوامل موثر در پیشرفت آرتروز
آرتروز به معنای ساییدگی مفصل و تخریب سطح مفصلی است. در بیمار مبتلا به آرتروز یا ساییدگی مفصل تغییر شکل، درد و محدودیت حرکت در مفصل بوجود میاید.
سن : با بالا رفتن سن آرتروز هم بیشتر میشود. میتوان گفت ساییدگی مفصلی جزئی طبیعی از روند پیری است که در همه انسان ها با افزایش سن ایجاد میشود ولی سن شروع آن در انسان های مختلف متفاوت است.
ژنتیک : در بعضی انسان ها بطور ژنتیکی و خانوادگی استعداد بروز آرتروز بیشتر است
چاقی : ساییدگی مفاصل ران و زانو در افراد چاق بیشتر و زودتر ایجاد میشود و این به علت نیروهای زیادی است که در افراد چاق به علت نیروی وزن به مفصل وارد شده و موجب تخریب زودرس آن میشود.
جنس : آرتروز در زنان بیشتردیده می شود
آرتریت‌روماتویید
دومین نوع رایج آرتریت، آرتریت‌روماتویید نام دارد. این شکل از آرتریت نوعی اختلال خود ایمنی است که در آن سیستم‌ایمنی بدن به اشتباه به سلول‌های سالم حمله میکند. این اختلال اغلب از میانسالی آغاز میشود و با درد، تورم، سفتی عضلات و مفاصل و اختلال حرکتی همراه است. آرتریت‌روماتویید معمولا به مچ دست و انگشتان حمله میکند. التهاب ناشی از آرتریت‌روماتویید به‌راحتی میتواند به بخش‌های دیگر بدن ازجمله چشم‌ها، دهان و ریه حمله کند. این بیماری از طریق دارو و جراحی قابل درمان است.
آرتروز چیست
آرتروز شایع ترین شکل ورم مفاصل بوده و میلیون‌ها نفر در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار داده است. آرتروز زمانی رخ می‌دهد که غضروف بالا و پایین استخوان شما از بین می‌رود. هرچند آرتروز میتواند به هریک از مفاصل بدن آسیب برساند، اما بیشتر اوقات این بیماری دست‌ها، گردن، پشت، زانوها و لگن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در گذر زمان آرتروز شدیدتر شده و شفایی هم برایش وجودندارد، بااینحال درمان آرتروز میتواند فرآیند پیشرفت بیماری و درد ناشی از بیماری را کم کرده و همچنین عملکرد مفاصل را بهبود می‌بخشد.
انواع آرتروز
ساییدگی اولیه مفصل : این نوع ساییدگی در مفاصلی ایجاد می شوند که قبلا سالم بوده اند. اغلب بیماران سن بالای 50 سال دارند. در سن بالای 65 سال حدود نیمی از مردم دچار آرتروز می شوند. این آرتروز یا ساییدگی معمولا خفیف است ولی در 10 درصد موارد می تواند شدت پیدا کند.
ساییدگی ثانویه مفصل : این نوع ساییدگی مفصلی که معمولا در افراد جوانتر ایجاد می شود در افرادی دیده می شود که قبلا به علتی مفصل آنها بشدت آسیب دیده است و آن آسیب شروع و پیشرفت آرتروز را سرعت داده اند. آسیب هایی مانند عفونت مفصل، شکستگی داخل یا اطراف مفصل و یا آسیب های رباط ها یا منیسک مفصل
علایم شایع آرتروز
درد مفاصل، محدودیت حرکت و کاهش انعطاف‌پذیری مفاصل، التهاب و تورم مفصل، معمولاً بدون گرما یا تب همراه درگیری مفاصل، نشت (افیوژن) مفصل و صدای ترق و تروق یا صدای ساییده شدن با حرکت مفصل مبتلا (گاهی). درد ممکن است در آغاز خفیف باشد، ولی میتواند به قدری شدید گردد که زندگی و خواب بیمار را دچار اختلال کند. درد مفاصل موجب عدم تحرک کافی بیمار میشود که این خود باعث لنگیدن، تحلیل رفتن و ضعیف شدن ماهیچه‌های پیرامون مفصل مبتلا و شل شدن رباط‌ها می‌گردد. تغییرات مفصلی دایمی هستند و بیماری ماهیت پیشرونده دارد. در درگیری مفاصل انگشتان دست ما تورم استخوان را داریم که در مفاصل انتهایی انگشتان گره‌های هبردن (Heberden’s nodes) و در مفاصل میانی گره‌های بوشار (Bouchard’s nodes) نامیده میشوند.
علائم آرتروز
مهمترین علائم ساییدگی مفصل یا آرتروز عبارتند از
*درد ساییدگی مفصل بتدریج شروع شده و در طول زمان شدت آن کم کم بیشتر میشود. درد در حین انجام فعالیت های بدنی بیشتر شده و با استراحت کمتر میشود. با شدید شدن آرتروز درد ممکن است در حین استراحت هم وجود داشته باشد. درد ممکن است در مفصل مبتلا شده احساس نشود و در نقطه ای دورتر احساس شود. مثلا در مفصل ران ممکن است در ران احساس شود.
*خشکی و محدودیت حرکت مفصل : در بیماران مبتلا به آرتروز، خشکی مفصل معمولا در صبح ها بیشتر بوده و بتدریج در طول روز کم میشود. البته این خشکی زودتر از خشکی که در روماتیسم مفصلی دیده میشود خوب میشود. معمولا خشکی مفصل بیمار بعد از گذشت نیم ساعت خوب میشود.
*تورم مفصل مفصل از علائم آرتروز است ولی این تورم معمولا همراه با قرمزی و گرم شدن مفصل نیست
* بزرگ تر شدن مفصل: مفصل مبتلا به ساییدگی مفصل معمولا بزرگتر میشود که به علت رشد استخوان های اطراف مفصل است
* تغییر شکل مفصل: گاهی اوقات مفصل مبتلا به آرتروز تغییر شکل داده و امتداد استخوان های دو طرف آن تغییر میکنند. بطور مثال پرانتزی شدن زانو میتواند از علائم آرتروز زانو باشد
*لنگش و بد راه رفتن در اثر ساییدگی مفاصل ران و زانو ایجاد میشود. این بیماران احتمال بیشتری دارد که زمین بخورند
علل آرتروز چیست
علت دقیق این اختلال ناشناخته است. به نظر می‌رسد نتیجه ترکیب یا تعامل عوامل مکانیکی با سایر عوامل در افرادی با زمینه ارثی باشد. عوامل افزایش دهنده خطر چاقی، بالارفتن سن و فعالیت‌هایی که با فشار به مفاصل (میکروتروما) همراهند نظیر رقص، فوتبال، موسیقی یا قالی بافی، دیابت، سندرم مارفان، بیماری ویلسون و آلکاپتونوری می‌باشند. تقریباً اغلب افراد بالای ۵۰ سال به درجاتی به استئوآرتریت مبتلا هستند. آرتروز در خانم‌ها بیشتر از آقایان بروز میکند ولی دلیل آن هنوز به درستی مشخص نشده است.
تشخیص آرتروز
پزشک معالج پس از صحبت با بیمار و معاینه وی از رادیوگرافی ساده مفصل برای تشخیص استفاده می کند. در رادیوگرافی یک مفصل مبتلا به آرتروز علائم زیر دیده می شوند
*کم شدن فاصله مفصلی به عبارت دیگر کم شدن فاصله بین دو سر استخوانی که مفصل را تشکیل داده اند
*تشکیل استخوان اضافه در کنار سطح مفصلی استخوان ها که به آنها استئوفیت میگویند
*افزایش تراکم استخوان در زیر سطح مفصل
*ایجاد کیست های استخوانی در زیر سطح مفصل
*تغییر شکل سطح مفصل و کج شدن امتداد استخوان های تشکیل دهنده آن
آرتروز دست چیست
مفاصل متعددی در دست وجود دارند . توانایی انجام حرکات گوناگون در این مفاصل به مجموعه دست به عنوان یک واحد ، امکان انجام ظریف ترین و پیچیده ترین حرکات را می دهد . در هر مفصلی در بدن ، دو استخوان در مجاورت یکدیگر قرار دارند . روی هر یک از این دو استخوان لایه ای لغزنده از جنس غضروف پوشیده شده است و این مجموعه ( انتهای دو استخوان مجاور و لایه ی غضروفی پوشاننده هر یک ) در داخل پوششی از جنس بافت همبند به نام کپسول مفصلی قرار می گیرند . در داخل فضای مفصلی لایه ای از بافت پوشاننده به نام سینوویوم وجود دارد که سلول های آن با ترشح مایع شفاف و لغزنده ای به سهولت و نرمی حرکات دو استخوان روی یکدیگر کمک می کند . در آرتروز یا پدیده ساییدگی ، غضروف مفصلی شروع به فرسایش و تخریب می کند به طوری که لایه غضروف به تدریج نازک شده و از بین می رود ، در نتیجه دو استخوان مجاور در مفصل در تماس مستقیم با یکدیگر قرار می گیرند و حرکات آن ها روی هم از یک طرف باعث ایجاد درد و ناراحتی شده و از طرف دیگر تحریک ناشی از این تماس و رها شدن عناصر ریز غضروفی و استخوانی در فضای مفصل باعث تحریک لایه پوشاننده سینوویوم و ایجاد پدیده التهابی به صورت تورم ، درد بیشتر و تجمع مایع در مفصل می شود . شدت التهاب در آرتروز یا ساییدگی مفصل متغیر بوده و بسته به شدت بیماری زمینه ای و میزان فشاری که به مفصل تحمیل می شود می تواند کاهش یا افزایش پیدا کند . در طول زمان و در نتیجه تلاش برای بازسازی بیمارگونه در مفصل ، استخوان سازی جدیدی دورتادور مفصل صورت می گیرد که به صورت برجستگی های استخوانی در حاشیه مفصل در رادیوگرافی ساده رویت شده و در مفاصل سطحی در زیر پوست به دست می خورند . درد ناشی از اصطکاک سطوح استخوانی و ممانعت حاصل از برجستگی های شکل گرفته به تدریج دامنه حرکات مفصل را کاهش داده و باز و بسته شدن آن بخصوص در انتها دچار محدودیت می شود . عدم استفاده از عضو دردناک باعث تحلیل رفتن و لاغر شدن ماهیچه ها در آن عضو شده و متقابلاً عضوی که عضلات آن ضعیف و ناتوان باشند فشار ناشی از فعالیت ها به صورت مضاعف بر مفاصل آن عضو تحمیل می گردد . و این چرخه بیمارگونه ادامه پیدا می کند .
عوارض آرتروز
متأسفانه این بیماری با گذشت زمان بدتر میشود و هنوز درمان قطعی برای آن یافت نشده است اما با کمک برخی روش‌های درمانی میتوان درد ناشی از این بیماری را کاهش داده و کیفیت زندگی بیمار را بهبود بخشید.حدود یک سوم بیماران مبتلا به آرتروز ممکن است دچار ناتوانی‌های شدیدی شوند. گاهی درد و ناراحتی مفصل آنقدر شدید میشود که بیمار نمی‌تواند از آن مفصل استفاده کند.
پیشگیری و تشخیص آرتروز
حفظ وزن در حد مناسب، داشتن فعالیت فیزیکی مناسب، تغذیه مناسب باعث پیشگیری بیماری میشود. تشخیص اصولاً بالینی است. بررسی‌های تشخیصی ممکن است شامل بررسی آزمایشگاهی مایع مفصل (برای ردکردن احتمال آرتریت التهابی) باشد. رادیوگرافی مفاصل درگیر، میزان کاهش فاصله مفصلی، اسکلروز و گاه کیست زیر غضروفی را نشان می‌دهد.
روش های جراحی آرتروز
این روش‌ها از پاکسازی فضای مفصلی تا تعویض کامل مفصل متفاوت هستند و جراح بر حسب شدت بیماری از یکی از این روش‌ها استفاده میکند.بیماران توجه داشته باشند که جراحی زمانی توصیه میشود که درمان‌های دیگری که به تعدادی از آنها اشاره شد مؤثر واقع نشده باشند و بیمار قادر به انجام فعالیت‌های عادی روزمره خود نباشد.
علت آرتروز دست
برخی از افراد به صورت ذاتی مستعد ابتلا به آرتروز مفاصل می باشند . ساییدگی مفاصل در این افراد به صورت منتشر بوده و علاوه بر مفاصل زانو و ستون مهره ها ، مفاصل دست نیز در سنین میان سالی دچار آرتروز و ساییدگی می شوند . فشارها و صدماتی که در طول سال ها در اثر اشتغال به فعالیت های سنگین به مفاصل وارد می شوند ، به تدریج به غضروف های مفصلی آسیب زده و در نهایت مفاصل را مستعد ابتلا به آرتروز و ساییدگی می سازند . آسیب های شدید مانند شکستگی هایی که سطح مفصلی را درگیر می کنند اگر به طور صحیح و کامل درمان نشوند و با یک درمان مناسب ، سطح مفصلی پیوسته و بدون جابجایی اعاده نگردد پس از مدتی در اثر اصطکاک سطوح ناصاف ، غضروف مفصلی تخریب شده و منجر به آرتروز و ساییدگی می گردد. در دست مفاصل متعددی وجود دارند که یک یک آن ها با علت های توضیح داده شده در بالا می توانند مبتلا به آرتروز و ساییدگی گردند . اما از این میان سه ناحیه زیر با احتمال به مراتب بیشتری مستعد ابتلا می باشند :
۱ مفاصل بین بند انتهایی و میانی انگشتان
۲ مفاصل بین بند میانی و ابتدایی انگشتان
۳ مفصلی که در قاعده استخوان اول کف دست قرار داشته و در حقیقت شصت را به مچ دست متصل می نماید .
مبتلایان به آرتروز
مهمترین نکته برای بیماران مبتلا به آرتروز به کارگیری روش‌هایی است که باعث کاهش درد و ناراحتی‌شان شود.مثل تمام بیماری های دیگر داشتن یک رژیم غذایی مناسب و سالم مفید خواهد بود.بیمار باید به حد کافی مواد مورد نیاز بدن خود را از طریق غذا تامین کند چون اگر تغذیه نامناسب باشد بدن هم ضعیف میشود و به تبع آن مقابله با بیماری دشوارتر میشود. اگر پزشک برای شما داروی ضد درد تجویز کرده حتما سر وقت آن را بخورید چون اگر درد شروع شود و بعد شما تازه مسکن مصرف کنید درد دیرتر و سخت‌تر کنترل میشود اما مصرف مرتب و طبق دستور پزشک باعث میشود شدت حملات درد کاهش یابد.سعی کنید از مفصل بیمار خود کمتر کار بکشید.مثلا اگر مفاصل انگشتان یک خانم مشکل دارد بهتر است از کیفی استفاده کند که روی شانه می‌افتد نه کیفی که باید با انگشتان دائما در دست گرفته شود.اگر دست شما مشکل دارد سعی کنید برای برداشتن اجسام از دست سالم خود بیشتر استفاده کنید تا فشار کمتری روی مفصل دردناک وارد شود.بیمارانی که در مفصل زانو یا ران دچار مشکل هستند بهتر است در صورت صلاح دید پزشک از عصا موقع راه رفتن استفاده کنند. سعی کنید بدنتان در هنگام راه رفتن یا نشستن،در وضعیت صحیحی قرار داشته باشد.آب درمانی،هم به‌عنوان ورزش و هم به‌عنوان عاملی جهت تصحیح وضعیت ایستادن و راه رفتن میتواند به شما کمک کند.پزشکتان شما را درباره وضعیت صحیح و غلط قرارگیری بدن راهنمایی خواهد کرد.
درمان دارویی آرتروز
استامینوفن یا داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند آسپیرین و بروفن جهت کاهش درد و تخفیف التهاب به کار می‌روند. تزریق کورتون به داخل مفاصل شدیداً درگیر ممکن است به طور موقت باعث تخفیف درد و ناراحتی گردد. NSAIDs موضعی، مسکنهای مخدر، تزریق اسید هیالورونیک نیز تجویز شده‌اند. سایر داروهایی که برحسب نیاز ممکن است تجویز شوند شامل گلوکوزآمین کندروئیتین، آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند ویتامین C و ویتامین E، سلنیوم، فولات یا ویتامین B۹ و ویتامین B۱۲، ویتامین دی، (SAMe)، شل کننده‌های عضلانی و مسکنهای قوی‌تر هستند.
علائم آرتروز دست
یک علامت مهم در آرتروز مفاصل درد است . درد ممکن است به صورت دائم وجود داشته باشد یا این که در هنگام فعالیت و استفاده از مفصل مورد نظر این درد تشدید شود . این درد استفاده از عضو مورد نظر را با مشکل و محدودیت همراه می سازد . گاهی در مفصل مبتلا التهاب تشدید شده و باعث تورم و افزایش درد می گردد . یکی از علائم مفاصل مبتلا به آرتروز خشکی صبحگاهی می باشد به طور که پس از برخاستن از خواب و برای مدتی در حدود پنج تا ده دقیقه در آن مفاصل احساس خشکی و محدودیت در حرکات وجود دارد . پدیدار شدن زوائد استخوانی در پیرامون مفصل باعث به وجودآمدن برجستگی هایی در ناحیه مفصل شده و در زیر پوست به صورت ندولهایی رؤیت می گردند . این زواید استخوانی ممکن است در جهاتی مانع حرکت مفصل شوند . زواید استخوانی ، محدودیت در حرکات و تورم در مفاصل باعث تغییر شکل در دست مبتلا می شوند . پزشک معالج با معاینه بالینی می تواند تشخیص آرتروز و ساییدگی مفصل را به راحتی مطرح نماید . برای قطعیت تشخیص از رادیوگرافی ساده استفاده می شود . در رادیوگرافی ساده آرتروز مفصل به شکل نامنظمی و کاهش فاصله مفصلی ، زوائد استخوانی در دو سوی مفصل و به وجودآمدن تغییراتی در استخوان زیر غضروف به شکل کیست های کوچک استخوانی و تغییر دانسیته استخوانی با پدیدار شدن یک لایه سفیدتر در آن ناحیه دیده می شود
اقدامات درمانی برای آرتروز
برای تخفیف درد، مفاصل مبتلا را گرم کنید و عضلات اطراف مفاصل درگیر را ماساژ دهید. برای آرتروز گردن از یک گردن بند بی حرکت کننده گردن استفاده کنید. در آرتروز ستون فقرات، هنگام خواب به پشت بخوابید و از یک تشک سفت استفاده کنید. جراحی‌های توصیه شده برای استئوآرتریت شدید (مقاوم به درمان) شامل مفصل‌سازی (آرتروپلاستی) و مفصل‌خشکانی (آرترودز)، یا برداشتن تکه‌های استخوانی در پی معاینه با مفصل‌بین می‌باشد. مفصل‌بین (آرتروسکوپ) وسیله‌ای برای معاینهٔ داخل مفصل و تشخیص و عمل جراحی است. فعالیت ورزشی متوسط برای آرتروز مفید است. استراحت تنها در مرحله حاد بیماری که مفاصل خیلی دردناکند ضروری است. درمان فیزیکی برای توان‌بخشی عضلات و مفاصل (تنها برای موارد شدید). فیزیوتراپی یکی از درمان‌های قابل توجه در این بیماری است. در فیزیوتراپی، درمانگر با دادن تمرینات مناسب به بیمار و حرکات مفصلی و تحریکات اولتراسوند زمینه را برای بهبودی مهیا میکند ممکن است جلوگیری از حرکت زیاد مفصل لازم باشد (با استفاده از چوب‌های زیربغل، عصا، واکر و زانوبند کشی) تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف هندوانه در کاهش علائم آرتروز زانو و رماتیسم و تقویت دستگاه ایمنی و دفاعی بدن علیه عفونت‌ها نقش مؤثری دارد. عسل طبیعی به خاطر خاصیت ضد باکتری بالا و خواص ضد التهابی طبیعی آن ، محبوبیت زیادی در درمان درد مفاصل دارد. عسل به صورت طبیعی باعث کاهش التهاب مفاصل و کاهش درد می شود. برای آماده سازی، 2 قاشق غذاخوری عسل خالص را با 1 قاشق چای خوری پودر دارچین به 1 فنجان چای سبز گرم اضافه کنید، این نوشیدنی عسل و دارچین را روزانه در صبح و شام استفاده کنید.
درمان آرتروز دست
در مراحل اولیه درمان غیرجراحی برای کاهش درد و افزایش عملکرد آن مورد استفاده قرار می گیرد . طبیعتاً در این مرحله باید الگوی زندگی را تغییر داده و از مجموع فعالیت هایی که به مفصل فشار می آورد پرهیز کرد . حرکاتی که با افزایش درد در مفصل مبتلا همراه می باشند طبیعتاً به آن مفصل صدمه می زند و باید از آنها پرهیز نمود . بی حرکت کردن مفصل مبتلا برای مدتی می تواند از التهاب به وجودآمده در آن مفصل کاسته و به کاهش درد کمک نماید . برای مفاصل انگشتان می توان از آتل انگشتی برای استفاده در شب و برای استخوان اول کف دست می توان از مچ شصت بندهایی که برای همین منظور ساخته شده است استفاده نمود . استفاده دوره ای از داروهای ضد التهاب غیر کورتونی در زمان افزایش درد به بهبود آن کمک می کند . گرما درمانی به طرق مختلف در کنار سایر درمان ها می تواند با کمک به کاهش التهاب مکمل درمان های دیگر باشد . فیزیوتراپی نیز گاهی به صورت موقت به کنترل عارضه کمک می نماید . تزریق موضعی کورتون گرچه باعث بهبود و درمان ساییدگی مفصل نمی شود ولی با اثر ضد التهابی مؤثری که دارد برای مدتی به بهبود درد کمک می کند . داروهایی با عنوان غضروف ساز وجود دارند که برای بهبود عوارض ناشی از آرتروز و ساییدگی تجویز می شوند . این داروها از مواد تشکیل دهنده غضروف با نام گلوکزآمین و کندرویتین تشکیل شده اند و توسط برخی از پزشکان تجویز می گردند . در مورد میزان و نحوه تأثیر این داروها اختلاف نظر وجود دارد و رسیدن به اطمینان در مورد تأثیر بخشی این داروها در درمان آرتروز نیاز به بررسی و مطالعات بیشتری آینده دارد . در مواردی که درد و محدودیت ناشی از آرتروز شدید بوده و با درمان های نگهدارنده و غیرجراحی نتیجه مطلوب حاصل نشود ، از درمان به روش های جراحی استفاده می شود . روش های جراحی متعددی برای درمان آرتروز مفاصل دست (hand joints arthrosis) وجود دارد که پزشک معالج با در نظر گرفتن مسائل مختلف از جمله شدت عارضه ، مفصل مبتلا ، سن فرد و توقعات و انتظارات او از درمان یکی از این روش های درمانی را برمی گزیند . یکی از روش های جراحی خشک کردن مفصل مبتلا می باشد . در این روش درد بیمار بهبود پیدا می کند ولی توانایی مفصل برای خم و راست شدن از بین می رود . این نوع جراحی بیشتر برای مفاصل انتهایی انگشتان مورد استفاده قرار می گیرد . در نواحی دیگر در صورت نیاز به عمل جراحی ، مفصل مبتلا تحت بازسازی قرار می گیرد به این صورت که سطوح مفصلی مبتلا برداشته شده و در محل آن یا از بافت نرم پیرامونی مانند قسمتی از تاندون مجاور و یا از پروتزهایی که برای این منظور ساخته شده و در دسترس می باشد استفاده می شود . در این روش جراحی گرچه توانایی حرکت در مفصل حفظ می شود ولی قدرت و توان آن کاهش پیدا می کند . در مواردی که برجستگی های استخوانی در اثر آرتروز مفصل با فشار روی بافت ها و لیگامان های اطراف باعث ایجاد درد و محدودیت شده باشد ، می توان ضمن عمل جراحی اقدام به تراشیدن این زواید استخوانی نمود .